چکیده: این مقاله در صدد است بر اساس پاسخی که به رابطه الگوهای حقوقی اداره خانواده با نظام حقوقی حاکم بر روابط مالی زوجین میدهد، به تحلیل سیر قانونگذاری این حوزه در ایران بپردازد. به عقیده نگارندگان، حقوق مالی زوجین در واقع تنظیم اقتدار طرفین نکاح در خانواده را هدف گرفته و بازتابدهنده جایگاه هر یک از زوجین در ساختار قدرت ...
بیشتر بخوانید »مقالات منتشر شده
ماهیت و جایگاه عقد نکاح در میان عقود معاوضی و غیرمعاوضی
چکیده: در تقسیم عقود، از جمله میتوان به عقود «معاوضی» و «غیرمعاوضی» اشاره کرد. اصولاً به تبع هر یک از این عقود، آثار آن نیز متمایز میشود و لزوماً نمیتوان آن را بر دیگری حمل نمود. با این حال برخی از عقود واجد خصایص و ابعاد منحصر به فردی هستند که نقش آن را در بین عقود معاوضی و غیرمعاوضی با ...
بیشتر بخوانید »نوع مسؤولیت و آثار ناشی از بطلان عقود معاوضی
چکیده: در بحث از ضمانت اجراهای مربوط به عدم رعایت شرایط صحت عقود، به اصطلاحات مختلفی از جمله بطلان و فساد بر میخوریم. اصولاً در صورتی که عقدی فاقد شرایط ماهوی و برخی شرایط شکلی مقرر برای صحّت باشد، باطل است و آثار مخصوص بر آن عقد مترتب نمیشود و تنفیذ بعدی نیز هیچ اثری ندارد. نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم ...
بیشتر بخوانید »مرجع صلاحیتدار حلّ اختلاف در بازار سرمایه ایران
چکیده: به موازات لزوم دو اصل سرعت و اطمینان در فعالیتهای حرفهای بازار، امکان حصول اختلاف به مراتب متصوّر خواهد بود. این اختلاف تنها به روابط طرفین در فعالیّت تجارتی محدود نبوده و اختلاف صلاحیّت محاکم و مراجع رسیدگی را نیز در بر میگیرد. از این رو قواعدی منسجم لازم است تا ضمن حفظ دو اصل فوق، موجبات حلّ هر گونه ...
بیشتر بخوانید »تعامل مفهومی و مصداقی بازار و نابازار در کالبد قاعده حقوقی رقابت
چکیده: مقالۀ حاضر به بررسی بازار رقابتناپذیر- که از آن به نابازار یاد میکنیم- پرداخته، ضمن معرفی این مفهوم، با رویکردی میانرشتهای، تعامل آن را با بازار رقابتپذیر بررسی خواهد نمود. در این خصوص و در مرحلۀ اثبات تلاش خواهد شد که نسبت میان بازار و نابازار و جدایی این دو مفهوم بررسی شود. در مقام هنجاری و حقوقی نیز در ...
بیشتر بخوانید »حسبه؛ ابزار حقوقِ اقتصادیِ اسلامی در نظارت و کنترل بازارهای رقابتپذیر و رقابتناپذیر
چکیده: «حسبه» نهادِ نظارتی کهن، لیکن مغفول مانده در حقوق اقتصادی اسلام است که نقش حقوق رقابتی آن کمتر موشکافی شده است. حفظ تمامیّت بازار و تسهیل رقابت، ضرورتی برای نظامهای حقوقی و اقتصادی است که همواره اهمیّت مییابد و البتّه هرچند ارزش والایی دارد امّا این اهمیّت نزد اندیشمندان اسلامی محدود و محصور به قالب «معاملات» شده است و در ...
بیشتر بخوانید »حق زوجه بر اشتغال و رابطه آن با ریاست شوهر بر خانواده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران
چکیده: نظام حقوق مالی زوجیت در ایران، به تبع فقه امامیه، حول محور ریاست شوهر بر خانواده شکل گرفته است. نوشتار حاضر ضمن مفروض دانستن این رویکرد، به رابطه میان اشتغال زوجه و ریاست مرد بر خانواده میپردازد. مسأله اصلی این است که قانون مدنی در ماده ۱۱۱۷، به زوج در ممانعت زوجه از شغل معین، اختیار داده است. این تجویز ...
بیشتر بخوانید »ابعاد و آثار حقوقی جدایی بازار از نابازار
چکیده: مقاله حاضر با نظر به بازارهای رقابتپذیر و رقابتناپذیر، ضمن بررسی ابعاد و آثار ناشی از تفکیک بازار از نابازار، جایگاه آنها را در میان قواعد حقوق رقابت و حقوق خصوصی مورد مداقّه قرار میدهد. از آنجا که ابزار کنترل و نظارت بر بازارهای رقابتپذیر، حقوق رقابت، و ابزار کنترل بازارهای رقابتناپذیر، مقررات بخشی است، فهم ابعاد مترتب بر حقوق ...
بیشتر بخوانید »امکانسنجی ارث اعضای بدن میت
چکیده: از موارد تردید در إعمال قواعد ارث، بحث راجع به «اعضای بدن میّت» است؛ که علیرغم اهمیّت فراوان آن، کمتر مورد ارزیابی قرار گرفته است. مقاله حاضر قصد دارد که ضمن ترسیم رابطه انسان با اعضای بدن خویش، به تحلیل ماهیّت اعضای بدن انسان و امکان یا عدم امکان ارثبری آن بپردازد. بخشی از این تحلیل مبتنی بر رابطه انسان ...
بیشتر بخوانید »ضمان ناشی از انتقال بیماری جنسی
چکیده: ضمان قهری فرد ناقل اعم از اینکه همراه با قصد و علم و یا جهل به بیماری باشد، به علّت استقرار ارکان مسؤولیّت و آنکه هیچ ضرری غیر متدارک نیست ثابت، و حکم به جبران خسارت مسلّم است. در مسؤولیّت کیفری نیز باید قائل به تفکیک شد و در موردی که ناقل با علم و قصد با تماس جنسی و ...
بیشتر بخوانید »