چکیده: «حسبه» نهادِ نظارتی کهن، لیکن مغفول مانده در حقوق اقتصادی اسلام است که نقش حقوق رقابتی آن کمتر موشکافی شده است. حفظ تمامیّت بازار و تسهیل رقابت، ضرورتی برای نظامهای حقوقی و اقتصادی است که همواره اهمیّت مییابد و البتّه هرچند ارزش والایی دارد امّا این اهمیّت نزد اندیشمندان اسلامی محدود و محصور به قالب «معاملات» شده است و در ...
بیشتر بخوانید »بایگانی/آرشیو برچسبها : محمد صادقی
حق زوجه بر اشتغال و رابطه آن با ریاست شوهر بر خانواده در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران
چکیده: نظام حقوق مالی زوجیت در ایران، به تبع فقه امامیه، حول محور ریاست شوهر بر خانواده شکل گرفته است. نوشتار حاضر ضمن مفروض دانستن این رویکرد، به رابطه میان اشتغال زوجه و ریاست مرد بر خانواده میپردازد. مسأله اصلی این است که قانون مدنی در ماده ۱۱۱۷، به زوج در ممانعت زوجه از شغل معین، اختیار داده است. این تجویز ...
بیشتر بخوانید »ابعاد و آثار حقوقی جدایی بازار از نابازار
چکیده: مقاله حاضر با نظر به بازارهای رقابتپذیر و رقابتناپذیر، ضمن بررسی ابعاد و آثار ناشی از تفکیک بازار از نابازار، جایگاه آنها را در میان قواعد حقوق رقابت و حقوق خصوصی مورد مداقّه قرار میدهد. از آنجا که ابزار کنترل و نظارت بر بازارهای رقابتپذیر، حقوق رقابت، و ابزار کنترل بازارهای رقابتناپذیر، مقررات بخشی است، فهم ابعاد مترتب بر حقوق ...
بیشتر بخوانید »امکانسنجی ارث اعضای بدن میت
چکیده: از موارد تردید در إعمال قواعد ارث، بحث راجع به «اعضای بدن میّت» است؛ که علیرغم اهمیّت فراوان آن، کمتر مورد ارزیابی قرار گرفته است. مقاله حاضر قصد دارد که ضمن ترسیم رابطه انسان با اعضای بدن خویش، به تحلیل ماهیّت اعضای بدن انسان و امکان یا عدم امکان ارثبری آن بپردازد. بخشی از این تحلیل مبتنی بر رابطه انسان ...
بیشتر بخوانید »ضمان ناشی از انتقال بیماری جنسی
چکیده: ضمان قهری فرد ناقل اعم از اینکه همراه با قصد و علم و یا جهل به بیماری باشد، به علّت استقرار ارکان مسؤولیّت و آنکه هیچ ضرری غیر متدارک نیست ثابت، و حکم به جبران خسارت مسلّم است. در مسؤولیّت کیفری نیز باید قائل به تفکیک شد و در موردی که ناقل با علم و قصد با تماس جنسی و ...
بیشتر بخوانید »اهلیّت استیفای محجوران در قانون مدنی
چکیده: ماده ۲۱۲ قانون مدنی، معامله اشخاص غیربالغ، غیرعاقل و غیررشید را به واسطه عدم اهلیت استیفاء، «باطل» دانسته و ماده بعد، معامله محجوران را نیز «غیرنافذ» دانسته است، در حالی که ماده ۱۲۱۲ قانون مدنی، تصرفات صغیر را «باطل» و به طور استثناء تملکات بلاعوض صغیرِ ممیز را «صحیح» دانسته است. همچنین، ماده ۱۲۱۳ قانون مدنی، تصرفات حقوقی مجنون دائمی ...
بیشتر بخوانید »بررسی قاعده حفظ نظام و ابعاد آن در جمهوری اسلامی ایران
چکیده: از آنجا که نهادهای سیاسی باید تابع قواعد حقوقی و نیز پشتوانه حمایتی مردم باشند، نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم «حفظ نظام» و رابطه آن با «حقوق عمومی» به این مهم میپردازد که آیا «حفظ نظام» در رویکرد حقوقی و سیاسی، امری اصیل بوده یا اینکه تحقّق آن ابزاری برای نیل به اهداف دیگر محسوب و امری تبعی و به ...
بیشتر بخوانید »ابعاد حقوقی و رویه هیأت داوری بازار اوراق بهادار
رساله حقوق مقدّمه: مبادلات تجاری و اقتصادی در جوامع امروزی با آن همه شاخ و برگی که گسترده، داد و ستدهای سنّتی را به سمتی سوق میدهد که موجب انشعاب بازار به اقسام مختلف گشته و قواعد حقوقی گذشته-و حتی در مواردی، قواعد کنونی- را به تمام و کمال برنمیتابد. از این رو به فراخور نیازهای زمانه، قواعد حقوقی مترتب بر معاملات ...
بیشتر بخوانید »نسبت تکالیف طبیعی و تکالیف شهروندی
چکیده: رابطۀ «حق» و «تکلیف» رابطهای وثیق و جدا ناشدنی است. این رابطۀ متقابل در هیچ حقی نمیتواند نباشد، مگر آنکه مجازاً لقب «حق» گرفته باشد. همانگونه که «حقوق بشر» از «شهروندی» به نیکی قابل تفکیک است، «تکالیف بشری» از «تکالیف شهروندی» هم قابل تمییز است. با توجه به تمرکز مطالعات در خصوص حقوق، نوشتار حاضر با مفروض قلمداد کردن رابطه ...
بیشتر بخوانید »نظام حقوق مالی زوجیّت در ایران؛ با تأکید بر قانون حمایت خانواده۱۳۹۱
چکیده:مفهوم، انواع، آثار و اهداف نظام حقوق مالی زوجیت در خانواده همواره از مباحث حایز اهمیت در حقوق خانواده بوده است که در سیستمهای حقوقی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در حقوق موضوعه ایران، نظام حقوق مالی زوجیت به تبع فقه امامیه حول محور ریاست مرد بر خانواده شکل گرفته است. وضع نهادهای مالی مختلف در خانواده نیز گویای ...
بیشتر بخوانید »