تارنمای محمد صادقی
چکیده: سفارش خرید و فروش در بازار اوراق بهادار بخشی از پروسه معاملاتی این بازار قلمداد شده و از این حیث که باید از طریق نهاد مالی (کارگزار) محقق گردد و در سامانه معاملات ثبت شود، ماهیت آن در میان نهادهای حقوقی با ابهام‌هایی مواجه است. این ابهام به سبب حکومت تشریفات بر معاملات اوراق بهادار و نقش‌آفرینی شرکت‌های کارگزاری، بورس‌ها و مقام ناظر، از این قرار است که چون معاملات اوراق بهادار اصولاً در جلسه معاملاتی و بر بستر سامانه معاملات محقق شده و اشخاص ذی‌ربط در فرایند آن صرفاً بنا به ضوابط و مقررات حرفه‌ای این حوزه مبادرت به خرید و فروش می‌کنند، تشریفاتی بوده و وصف مدنظر (تشریفات) نیز در کنار ایجاب و قبول رکن سوم به حساب می‌آید. بنابراین، اگرچه احتمال دعوت به معامله دانستن سفارش مذکور وجود دارد، لکن چون هر کارگزار براساس موقعیت خرید یا فروش برای مشتریان خود، ایجاب و قبول را صورت می‌دهد، احتساب سفارش به‌عنوان ایجاب یا قبول از قوام بیشتری برخوردار است که البته تحقق آن منوط به طی شرایط و تشریفات مربوط به ثبت در سامانه معاملاتی و تأیید آن توسط ناظر بازار در بورس می‌باشد. طبعاً؛ چنانچه عملیات مدنظر منجر به تحقق معامله و ثبت در پرتفوی مشتری شود، آثاری را برای طرفین و نهاد مالی خواهد داشت که موضوع این نوشتار است. این آثار نسبت به طرفین، تابعی از احکام عقد بیع است و در رابطه با کارگزاری، ناظر به الزام مقرراتی و تکالیف حرفه‌ای می‌باشد.
واژگان کلیدی: سفارش، ایجاب و قبول، دعوت به معامله، خرید و فروش، کارگزار و مشتری اوراق بهادار، سامانه معاملات اصل مقاله
